The Formation of Students' Religious Character Through the Living Qur'an at Budi Satrya Junior High School

Nurul Aulia, Zulkipli Nasution

Abstract


In the modern era of rapid scientific and technological progress, the development of student morals and character often lags behind, leading to behaviors inconsistent with religious principles such as disrespect, poor ethics, and a lack of empathy. This study posits that education is crucial in countering this trend by fostering religious character through the implementation of the Living Qur'an concept. Focusing on Budi Satrya Junior High School, this qualitative case study research investigates the process of building students' religious character. It describes the understanding of teachers and students regarding the Living Qur'an, identifies the religious principles being taught, and analyzes the teachers' role. Data were collected through observation, interviews, and documentation. The findings reveal that the Living Qur'an is perceived not merely as a literacy program but as an effort to internalize Qur'anic values in daily life. Instilled practices include reading short surahs, memorizing Juz 'Amma, reciting prayers and shalawat, performing Dhuha and congregational Zuhr prayers, memorizing Asmaul Husna, and participating in the Iqra' extracurricular. Teachers play a critical role as role models, guides, and motivators. The program's implementation has effectively created positive changes, evidenced by increased discipline, improved morals, and a stronger religious culture. Thus, the Living Qur'an is concluded to be an effective strategy for forming students into faithful, pious, and noble individuals.


Keywords


Religious Character, Students, Living Qur'an

Full Text:

PDF

References


Abdurachman, A., Hanafiah, N., & Sukandar, A. (2021). Manajemen Program Praktik rutin Shalat Berjamaah dalam Membentuk Karakter Disiplin Siswa. Edukasi: Journal of Educational Research, 1(3), 101–115. https://doi.org/10.57032/edukasi.v1i3.103

Alifah, Z., Adinda, A. S., Abdillah, R. N., & Pratama, R. E. (2025). Wonogiri Mengaji : Studi Living Qur ’ an di SMP Negeri 1 Wuryantoro. 3, 95–109. https://ejournal.yayasanpendidikandzurriyatulquran.id/index.php/ihsan/article/view/474

Anggrena, A. A. S. O., Putri, A. M., & Gusmaneli. (2025). Pendidikan Karakter dalam Perspektif Islam : Integrasi Nilai - Nilai Qur ’ ani dalam Praktik Pendidikan Sekolah. Journal Educational Research and Development, 01(04), 368–373. https://jurnal.globalscients.com/index.php/jerd

Bakar, A. (2022). Pembentukan Karakter Siswa Melalui Pendidikan Al Qur’an. Jurnal Program Studi PGMI, 9(1), 221–232. https://jurnal.stitnualhikmah.ac.id/index.php/modeling/article/view/1217

Futra, E. S., Aulia, A. F., & Suratman, S. (2023). Implementasi Metode Praktik rutin Dalam Membentuk Karakter Religious Siswa SMP Nabil Husein Samarinda. Sanskara Pendidikan Dan Pengajaran, 1(03), 109–116. https://doi.org/10.58812/spp.v1i03.133

Harahap, M. R. (2023). Peran Edukasi Al-Qur’an dalam Meningkatkan Kemampuan Literasi Agama Siswa Sekolah Dasar dan Madrasah Ibtidaiyah. Bunayya: Jurnal Pendidikan Guru Madrasah Ibtidaiyah, 4(3), 151–159. https://jurnal.stit-al-ittihadiyahlabura.ac.id/index.php/bunayya/article/view/533

Hidayah, T. A., Wahyudin, M., Kurniawan, A., In, U. N., & Anwar, M. (2024). Praktik rutin Prinsip-prinsip Al- Qur ’ an di Lingkungan MTs Miftahul Falaah : S tu di Livi ng Qur ’ an. 1(2), 137–154. https://jurnalfuda.iainkediri.ac.id/index.php/canoniareligia/article/download/2099/978/7358

Imamudin. (2020). Edukasi Tahfidz Al-Qur’an Di Sd Al-Irsyad Program Studi Pendidikan Agama Islam. 14–15.

Ishtiaq, M. (2019). Book Review Creswell, J. W. (2014). Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approaches (4th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage. English Language Teaching, 12(5), 40. https://doi.org/10.5539/elt.v12n5p40

Joharsah, J., & Muhlizar, M. (2023). Pembinaan Karakter Mental dalam Nilai Religius Eks Pengguna Narkotika untuk Mempercepat Mekanisme Penyembuhan di Yayasan Rehabiltasi Rumah Ummi. Wahana Jurnal Pengabdian Kepada Masyarakat, 2(1), 1–7. https://doi.org/10.56211/wahana.v2i1.236

Luthfiyah, R., & Zafi, A. A. (2021). Penanaman Nilaikarakter Religius Pendidikan Islam. Jurnal Golden Age, Universitas Hamzanwadi, 5(02), 513–526. https://e-journal.hamzanwadi.ac.id/index.php/jga/article/view/3576/2309

Ma’zumi. (2020). “Prinsip-prinsip Karakter Dalam Al-Qur’an Surah Al-Fatihah Sebagai Core Value Berperilaku”. Pendidikan Karakter JAWARA, 6(2), 139–163. https://jurnal.untirta.ac.id/index.php/JAWARA/article/download/9780/6327

Muhammad Fadlan Fadillah Arif, Mhd Aris Saputra Harahap, & Panji Kesuma. (2024). Membangun Karakter Siswa Melalui Keteladanan Guru. Guruku: Jurnal Pendidikan Dan Sosial Humaniora, 2(3), 254–260. https://doi.org/10.59061/guruku.v2i3.722

Nasution, Z. (2019). Konsep Pendidikan Akhlak Dalam Alquran Untuk Membangun Karakter Peserta Didik. Jurnal Al-Fatih, 2(1), 50–66. http://jurnal.stit-al-ittihadiyahlabura.ac.id/index.php/alfatih/article/view/24

Nurbaiti, R., Alwy, S., & Taulabi, I. (2020). Pembentukan Karakter Religius Siswa Melalui Praktik rutin Aktivitas Keagamaan. EL Bidayah: Journal of Islamic Elementary Education, 2(1), 55–66. https://doi.org/10.33367/jiee.v2i1.995

Siswanto, S., Nurmal, I., & Budin, S. (2021). Penanaman Karakter Religius Melalui Metode Praktik rutin. AR-RIAYAH : Jurnal Pendidikan Dasar, 5(1), 1. https://doi.org/10.29240/jpd.v5i1.2627

Sugono, D. (2008). Kamus Bahasa Indonesia (Sugiono (ed.)). Pusat Bahasa Departemen Pendidikan Nasional. https://luk.staff.ugm.ac.id/bahasa/Indonesia/2008Depdiknas-KamusBahasaIndonesia.pdf

Suriani, E., Masnun, Kholid, M., Majid, A., Wahyuddin, D., Aly, W. M. H., & Al-Azhary, A.-M. (2019). Fenomenologi Living Qur’an Di Era Milenial. In Www.Sanabilpublishing.Com. https://repository.uinmataram.ac.id/2384/1/FEnomenologi living Quran.pdf

Ubaydi, A. (2019). Ilmu Living Quran Hadis. In Ilmu Living Quran-Hadis Ontologi, Epistemologi, dan Aksologi (p. 8). https://psqdigitallibrary.com/pustaka/repository/LivingNewEdited.pdf

Wibowo, A. (2012). Pendidikan karakter: Strategi membangun karakter bangsa berperadaban. https://www.researchgate.net/publication/290440087_Pendidikan_Karakter_Strategi_Membangun_Karakter_Bangsa_Berperadaban

Winasih, T. M., & Munfarida, E. (2024). Jurnal Kependidikan Jurnal Kependidikan. Jurnal Kependidikan, 12(2), 119–138. file:///C:/Users/ASUS/Downloads/1097-Article Text-3401-1-10-20230117.pdf




DOI: https://doi.org/10.31004/jele.v10i6.1568

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2025 Nurul Aulia, Zulkipli Nasution

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.